6 grudnia, czyli w imieniny Mikołaja, zgodnie z tradycją w Polsce, każde dziecko powinien odwiedzić Święty Mikołaj. Jeśli nie zjawi się akurat tego dnia, to w nocy zostawi on prezent pod poduszką lub po choinką. W polskiej kulturze rdzenna postać Świętego Mikołaja miała upamiętniać biskupa Miry – Mikołaja. Dzisiaj już każdy z nas wyobraża sobie starszego i grubszego krasnala w czerwonym kubraczku. Wizerunek współczesnego Mikołaja został silnie skomercjalizowany i powstał na potrzeby reklamy Coca-Coli.
Święty Mikołaj w różnych częściach Polski
Rdzenne tradycje polskiego Mikołaja pochodzą jeszcze z czasów słowiańskich, których tradycje różnią się w zależności od regionu. Dlatego też w różnych częściach Polski obchodzimy odmienne tradycje. W Wielkopolsce, na Ziemi Lubuskiej, na Kujawach, Kaszubach czy Warmii popularniejszy jest Gwiazdor, który przychodzi w Wigilię. Z kolei na Śląsku 24 grudnia prezenty dostaje się od Dzieciątka.
Jak widać, co kraj to obyczaj, zatem sprawdźmy, jak ma się postać Świętego Mikołaja w Europie do innych tradycji w krajach europejskich.
Święty Mikołaj po angielsku
W Anglii tradycyjnie święta Bożego Narodzenia uosabiał Father Christmas – wesoły, starszy mężczyzna z siwą brodą. Po koniec XIX wieku postać zaczęła się modyfikować na skutek wpływów swojego kontynentalnego odpowiednika, czyli St Nicholas. Obecnie jednak Father Christmas jest już utożsamiany z postacią współczesnego Świętego Mikołaja, czyli z amerykańskim Santa Claus.
W tradycji angielskiej Mikołaj przychodzi w noc wigilijną, wchodząc przez komin. Następnie zostawia prezenty w tradycyjnej skarpecie (Christmas stocking), którą zawiesza się przy kominku lub na łóżku. Jeśli dzieci były niegrzeczne, to Święty Mikołaj zostawia kawałek węgielka.
Święty Mikołaj w USA
W tradycji amerykańskiej króluje stworzony na potrzeby Coca-Coli Santa Claus. Prezenty rozwozi on w nocy z 24 na 25 grudnia. Przyjeżdża na saniach, które ciągną latające renifery. Warto dodać, że imiona wszystkich reniferów w zaprzęgu Świętego Mikołaja są jasno określone i zna je każde amerykańskie dziecko.
Święty Mikołaj w Niemczech
W Niemczech Święty Mikołaj przychodzi najczęściej dwukrotnie. Pierwszy raz zjawia się jako uosobienie prawdziwego Mikołaja (der heilige Nikolaus) i przychodzi 6 grudnia. Wtedy ma też na sobie długie, czerwone szaty oraz odpowiednio czerwoną czapkę podobną do biskupiej mitry. Najczęściej towarzyszy mu pomocnik, który wygląda jak zakapturzony mnich z kijem wędrowca, a nazywa się Knecht Ruprecht. Pomocnik Świętego Mikołaja oprócz worka prezentów, ma również dla dzieci rózgę, którą zostawia, jeśli te były niegrzeczne.
Drugi raz Święty Mikołaj zjawia się w Wigilię, przychodząc jako Świąteczny Gość (Weihnachtsmann). Jego wizerunek odpowiada przedstawieniom współczesnego Mikołaja. Weihnachtsmann jest bowiem popularniejszy w północnych, środkowych i wschodnich Niemczech, podczas gdy w południowych i zachodnich Niemczech w Wigilię prezenty przynosi Dzieciątko (Christkind), czyli tak jak na polskim Śląsku.
Święty Mikołaj we Francji
We Francji dzieci otrzymują prezenty w noc wigilijną, jednak nie przynosi ich Święty Mikołaj, ale Bożonarodzeniowy Dziadek (Père Noël). Wkłada on podarunki do pantofli (les souliers) i ustawia je pod choinką. W niektórych rodzinach bardzo katolickich można się spotkać z tradycją, że prezenty przynosi Dzieciątko (l’Enfant Jésus).
Święty Mikołaj w Europie – Hiszpania
Za to w Hiszpanii dzieci muszą czekać na swoje prezenty aż do 6 stycznia, kiedy to przyniosą je Trzej Królowie (los Reyes Magos). Oni również zostawiają niegrzecznym dzieciom zamiast prezentu, węgielek, czyli Befana. Co prawda pod wpływem globalizacji i do Hiszpanii zawitał Bożonarodzeniowy Dziadek (Papá Noel), który odwiedza domy w Boże Narodzenie. Zwyczaj jest jednak stosunkowo młody, więc dzieci i tak zamiast na Świętego Mikołaja, czekają na przyjście Trzech Króli.
Wiktoria Florek